11/10/2009

DİOSPYROS LOTUS






Diospyros lotus , küçük meyveli trazon hurması. Sapanca' daki organik bitkileri bulunan bahçemizin , Kasım ayında bize sunduğu hediyelerden birisi . Tadı , büyük boy Trabzon hurması ile çok yakın.


Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde doğal yetişen Diospyros lotus, "Trabzon Hurması" olarak bilinen, iri meyveli hurmayla (Diosypros kaki) akraba olan bir bitkidir. Türkiye'den başka Kuzeybatı Iran, Kafkaslar, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan, Çin, Kore, Nepal ve Pakistan gibi ülkelerin ılıman iklimli bölgelerinde yayılış gösterir. İngilizce erik hurması (date-plum) veya lotus hurması (lotus persimmon) gibi adlarla anılmaktadır. Olgunlaşma öncesi sarı-turuncu renkte acı ve buruk tadı olan küçük erik büyüklüğündeki meyveleri Kasım ve Aralık aylarında hasat olgunluğuna erişir ve kahverengi-siyah renge dönüşerek tatlanır. Olgun meyveleri taze, kurutulmuş veya pekmez yapılarak tüketilir. Karadeniz Bölgesi'nde orman içlerinde, bahçe ve yol kenarlarında görülebilir.

15 m'ye kadar boylanabilen geniş-yuvarlak tepeli kışın yaprağını döken ağaçlardır. Yapraklar eliptik yapıda, 6-12 cm uzunluğundadır. Üst yüzü parlak koyu yeşil ve önceleri tüylü, sonraları genellikle çıplaktır. Alt yüzü mavimsi-yeşil renkli ve yumuşak tüylüdür. Yaprak sapı kalın, 1-1.5 cm uzunluğundadır. Çiçekler küçük, yeşilimsi ve hemen hemen sapsızdır. Erkek çiçeklerde çanak, taç yaprakların yarı boyundadır. Dişi çiçeklerde ise çanak yaprakların boyu taç yapraklarınkine eşittir. Üzümsü meyve küremsi, 1-1.5 cm çapındadır. Önceleri sarı ve üzeri dumanlı, olgunlaşınca mavi siyahtır. Yumuşak ve tatlıdır.
Doğal yayılışı Batı Asya'dan Uzakdoğu Asya'ya kadar uzanır. Ülkemizde Karadeniz sahili boyunca yerleşim alanlarında ve kuzeydoğu Anadolu'da yapraklı ağaç ormanlarında rastlanır.